انتخاب صحیح فیلتر ماسک و آشنایی با استانداردهای پرکاربرد تنفسی

امروزه با گسترش صنایع و تحول شرایط اقلیمی در سرتاسر این سیاره، عوامل تاثیرگذار بی شماری بر سلامت انسان بوجود آمده اند. یکی از حیاتی ترین و آسیب پذیر ترین سیستم های بدن هر انسان، سیستم تنفسی می باشد که روزانه مقدار زیادی هوا را با خون مبادله می کند. بی شک شناخت انواع استانداردها و انتخاب صحیح فیلتر ماسک های تنفسی تاثیر چشمگیری بر سلامت و زندگی هر فردی دارد.

استانداردهای تنفسی زیادی وجود دارند که تعدادی از معتبرترین آنها شامل استاندارد NIOSH آمریکا، استانداردهای اروپایی BS-EN149:2001، استانداردهای چین (GB2626)، استانداردهای کره (KF)، استانداردهای استرالیا و نیوزیلند (AS/NZS)، استانداردهای ژاپن (DS)، و استانداردهای برزیل (PFF) می شود. در این مقاله دو استاندارد پرکاربرد تر در ایران را توضیح می دهیم تا راحت تر ماسک مناسبتان را انتخاب کنید.

سیستم رتبه بندی NIOSH (استاندارد آمریکا و کانادا)

سازمان ملی ایمنی و بهداشت حرفه‌ای یا به اختصار NIOSH، یکی از مراجع اصلی و مهم در تعیین استانداردهای تنفسی است. در این سیستم رتبه بندی ماسک های تنفسی بر اساس فیلتراسیون و مقاومت به روغن، ماسک ها به سه دسته مختلف به شرح زیر تقسیم می شوند:

سری N (غیرمقاوم به روغن)

ماسک هایی که در این دسته قرار دارند فیلترکننده ذرات هستند و در برابر روغن مقاومتی ندارند.

این ماسک ها ذرات را تا میزان حداقل 95 درصد فیلتر می کنند و مناسب مکان هایی هستند که با روغن سر و کار ندارند. مانند فضاهای عمومی، بیمارستان ها، بازارها و… .این ماسک های برای محیط های پر گرد و غبار نیر مورد استفاده قرار می گیرند.

سری R (مقاومت نسبی در برابر روغن)

ماسک هایی که در این دسته جای می گیرند علاوه بر اینکه ذرات را به میزان حداقل 95 درصد فیلتر می کنند، ذرات روغنی را نیز تا حدودی فیلتر کرده و از خود مقاومت نشان می دهند.

سری P (ضد روغن)

این ماسک ها علاوه بر فیلتراسیون ذرات تا میزان حداقل 95 درصد، ذرات روغنی را نیز از محیط می گیرند.

سیستم رتبه بندی BS-EN149:2001 (استاندارد اروپا)

این استاندارد یکی از اصلی ترین استانداردها برای تعیین رتبه ماسک ها در اروپا می باشد. طبق این سیستم رتبه بندی ماسک ها شامل سه دسته FFp1، FFP2، FFP3 می شوند. ماسک‌ FFP به ماسک‌هایی اطلاق می‌شود که با استفاده از فیلترهای خاص، توانایی جلوگیری از ورود ذرات معلق و آلودگی‌های هوا را دارا هستند. عبارت FFP اختصاری است از Filtering Facepiece Particles که به معنای قطعه‌های تنفسی با قابلیت فیلتراسیون ذرات می‌باشد.

ماسک FFP1

این ماسک ها حداقل 80 درصد از ذرات معلق با اندازه 0.6 میکرومتر یا بیشتر را فیلتر می کنند.

ماسک FFP2

این ماسک ها از گروه قبلی قوی تر بوده و میزان بیشتری فیلتراسیون دارند؛ بگونه ای که حداقل 94 درصد از ذرات معلق با اندازه 0.6 میکرومتر یا بیشتر را فیلتر می کنند.

ماسک FFP3

این ماسک ها قوی ترین در این دسته بندی بوده و حداقل 99 درصد از ذرات معلق با اندازه 0.6 میکرومتر یا بیشتر را فیلتر می کنند.

در کدام مشاغل از کدام ماسک ها استفاده کنیم؟

ماسک های FFP1 می توانند در برابر گرد و غبار آجر، سلولز، سیمان، گرد و غبار زغال سنگ، گچ، سنگ آهک، گچ پاریس، گرده گل و شکر محافظت کنند.

ماسک های FFP2 در برابر گرد و غبار لنت ترمز، گرد و غبار پنبه، گرد و غبار گرانیت، یونجه، گرد و غبار سرب و بخار و گرد و غبار چوب نرم محافظت می کنند.

یک ماسک مناسب FFP3 می تواند از کاربران در برابر ذرات ریز سمی از جمله آزبست، باکتری ها، ویروس ها و ذرات رادیواکتیو محافظت کند.

این استانداردها را چگونه با هم مقایسه کنیم؟

بطور خلاصه ماسک های N95، R95 و P95 با ماسک های FFP2 در سیستم رتبه بندی آمریکا و کانادا برابری می کنند. همچنین انواع ماسک 100N، 100R و 100P نیز با ماسک های رتبه بندی شده در دسته FFP3 در یک سطح قرار می گیرند.

اکنون که اندکی با استانداردها و سیستم های رتبه بندی آشنا شدید، به قسمت بعدی یعنی انتخاب صحیح فیلتر ماسک تنفسی می رویم. از آنجا که در ایران انواع ماسک های تنفسی یافت می شوند و برند های گوناگونی موجود هستند ما به بررسی یکی از پرفروش ترین و محبوب ترین برند ها در بازار ایران یعنی 3M می پردازیم. پیش از این مطلب حتما به این نکته توجه داشته باشید که بهترین راهنمایی در مورد انتخاب مناسب ترین فیلتر و سایر پرسش ها، برای هر ماسک تنها با توجه به دفترچه راهنمای همان کارخانه و تولیدکننده قابل ارائه می باشد.

کدام فیلتر(کارتریج) را برای ماسک تنفسی 3M انتخاب کنم؟

ماسک های 3M انواع فیلترهای گوناگونی دارند از جمله فیلتر 6001، 6002، 6003، 6004، 6005، 6006 و 6009 و … که هر کدام از آنها برای آلاینده های خاصی استفاده می شوند. می توانید با کمک جدول زیر نوع فیلتر مناسب فعالیت خود را انتخاب کنید. برای آشنایی بیشتر و دقیق تر نیز می توانید بروشور اصلی ارائه شده توسط کمپانی 3M را که در انتهای این مقاله پیوست شده را مطالعه کنید.

برای خرید انواع فیلتر ماسک 3M روی عبارت (خرید فیلتر) کلیک کنید

چه زمانی فیلتر گرد و غبار ماسک 3M را تعویض کنم؟

فیلترهای ذرات (گرد و غبار) 3M را زمانی که:

• تنفس راحت دشوار می شود (این از فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود).

• فیلتر کثیف می شود یا آسیب فیزیکی رخ می دهد.

• برای فیلترهای سری P فقط زمانی که در محیط های حاوی

آئروسل های روغنی استفاده می شوند:

فیلترهای سری P را پس از 40 ساعت استفاده یا 30 روز، هر کدام که اول باشد، دور بریزید.

کارتریج های گازها و بخارات 3M چگونه عمل می کنند؟

این کارتریج ها از مواد جاذب برای فیلتر کردن مولکول های گاز یا بخار استفاده می کنند. به طور معمول جاذب کربن فعال است. افرودنی های شیمیایی مختلف نیز ممکن است به سطح کربن فعال برای جذب انواع مختلف گازها یا بخارات اضافه شود. زمانی که کارتریج ها به ظرفیت خود می رسند، گازها یا بخارات شروع به عبور از کارتریج میکنند که به آن “رخنه کردن” می گویند.

چه زمانی کارتریج های گازها و بخارات 3M را تعویض کنم؟

عمر مفید هر کارتریج گاز و بخار تحت تاثیر عوامل بسیاری از جمله: آلاینده، غلظت آلاینده، سرعت تنفس، سطح رطوبت، دما و سایر شرایط استفاده قرار دارد.

کارتریج های گاز و بخار 3M را  در شرایط زیر تعویض کنید:

• مطابق با برنامه تغییر فیلتر تعیین شده شما یا مقررات محل کار

• اگر بتوان با بو یا مزه آلاینده را در داخل ماسک تشخیص داد، زودتر باید تعویض گردد

برای جلوگیری از استفاده کارتریج های گاز و بخار 3M پس از عمر مفید آنها، مراحل زیر را انجام دهید:

• قبل از استفاده، تاریخ انقضای چاپ شده روی بسته بندی کارتریج های گاز و بخار را بررسی کنید

• تاریخ اولین بار برداشتن کارتریج از بسته را روی کارتریج ها بنویسید

• مطابق با تغییر برنامه یا مقررات محل کار کارتریج خود را تعویض کنید

• اگر در هر زمان بوی یا مزه آلودگی تشخیص داده شود یا تحریک را حس کردید، فوراً منطقه آلوده را ترک کرده و ماسک تنفسی خود را تنظیم کنید و/یا کارتریج های ماسک را تعویض کنید.

بروشور کمپانی 3M: