تجهیزات حفاظت از بدن

تقریبا انسان در هر کاری می تواند در معرض خطرات گوناگون و آسیب های مختلفی قرار بگیرد اما در بسیاری از مشاغل بویژه فعالیت های صنعتی، نیروهای انسانی آنقدر در تماس نزدیک با عوامل مخاطره انگیز هستند که رعایت ایمنی برای آنها تبدیل به یک الزام می شود. انواعی از تجهیزات ایمنی گوناگون را بررسی کردیم و اکنون نوبت تجهیزات حفاظت از بدن و لباسکار رسیده است. برای خواندن این مطلب با حامی همراه باشید.

لباس های حفاظتی
لباس کار به عنوان یکی از وسایل استحفاظی فردی مطرح است. اغلب لباس کار به عنوان یک پوشش سراسری تنه، دست و پاها را در مقابل شرایط محیطی حفاظت می کند. ساده ترین شکل لباس کار در دو فرم ظاهری بلوز و شلوار (دوتکه) و نوع یکسره و از جنس الیاف طبیعی یا درصدی از الیاف طبیعی و مصنوعی و در مواردی به طور کل از الیاف شیمیایی و صنعتی تولید می شود. بدیهی است هر چه الیاف بکار رفته شده در پارچه طبیعی تر باشد، تبادل حرارتی آسانتر است. لباس اختصاصی در مشاغل خاص و نیز فصول سرد که از جمله می توان لباس عایق سرما و رطوبت مخصوص سردخانه، لباس نسوز مخصوص کوره و لباس ضد حریق از جنس آزبست با روکش فسفات آلومینیوم یا سولفات آلومینیوم و لباس عایق شیمیایی از جنس پارچه های PVCرا نام برد. لباس حفاظتی در برابر گرما از الیاف مخصوصی با پوششی از آلومینیوم که تا 90 درصد اشعه مادون قرمز را برگشت میدهد، ساخته شده و به منظور کار در مجاورت کوره ها و فرایندهای حرارتی استفاده می شود.

خصوصیات لباس کار ایمن عبارت است از:

• لباس کار باید اندازه و متناسب با بدن استفاده کننده باشد.
• کارکنانی که با ماشین کار می کنند یا در جوار ماشین آلات مشغول کار هستند، باید از لباس کاری استفاده کنند که هیچ قسمت آن باز یا پاره نباشد. آویزان کردن زنجیر ساعت، کلید و نظایر آنها روی لباس کار ممنوع است.
• در محل کار که احتمال خطر انفجار یا حریق باشد، استفاده از یقه نورگیری (آفتاب گردان) و زه و دسته عینک که از انواع سلونوئید ساخته شده اند، ممنوع است.
• اگر شرایط کاری ایجاب کند که کارکنان آستین لباس کار خود را دایم بالا بزنند، باید از لباس کار آستین کوتاه استفاده کنند.
• کارکنانی که در محیط های آلوده به گرد و غبار، مواد قابل اشتعال و انفجار یا مسموم کننده به کار اشتغال دارند، نباید لباس های جیب دار یا لبه دار (دوبل شلوار) به تن داشته باشند، چون ممکن است گرد و غبار و مواد مزبور در چین و لبه لباس باقی بمانند.
• لباس ایمنی مخصوص کارکنانی که با مواد خورنده یا مضر کار می کنند، باید آب و گاز در آن نفوذ نکند و جنس آن مناسب با نوع ماده یا موادی که با آنها کار می کنند، باشد.
• لباس کارکنانی که با مواد اسیدی و رادیواکتیو کار می کنند، باید بصورت یکپارچه و بدون منفذ همراه با کلاه مخصوص، کفش و دستکش از جنس خاص و غیر قابل نفوذ باشد.

جنس لباس کار
جنس پارچه با توجه به شرایط کار و لزوم ظاهر لباس از نظر مقاومت در مقابل چروکیدگی و نیز عدم تولید الکتریسیته ساکن از مخلوط حدود 70 درصد پنبه و 30 درصد پلی استر و با وزن 320 gr/m2 تا 420 gr/m2 و با توجه به شرایط اقلیمی و فصول مختلف در نظر گرفته شود. در شرایطی که احتمال سوختن لباس کار بر اثر ریختن پلیسه و یا تحت تأثیر حرارت زیاد وجود دارد (مانند لباس کار جوشکاری)، جنس لباس کار باید 90 درصد پنبه باشد.
به منظور استحکام بیشتر از پارچه با بافت کج راه با تراکم بالا (2 تار و یک پود) و نخ چهل دولا از نوع رینگ استفاده شود.
به منظور دوام بیشتر رنگ و پیشگیری از رنگ دادن پارچه پس از شستشو و همچنین جلوگیری از آب رفتن پارچه از رنگ های راکتیو در رنگرزی پارچه استفاده شود.
با انتخاب پارچه مرغوب و اعلا، بکار بردن دوخت محکم و نیز چرخکاری دوباره درزها، لباس کار بادوام تولید می شود.

پیش بندهای حفاظتی
جنس پیش بند با توجه به شرایط استفاده از آن، نایلونی (پیشگیری از ریزش آب)، چرمی (برای پیشگیری از ریزش پلیسه جوشکاری)، سربی (برای حفاظت در برابر پرتوهای رادیواکتیو)، پلی وینیل کلراید (برای حفاظت از مواد شیمیایی) و … انتخاب می شود.

در استفاده از پیش بند رعایت مقررات ایمنی زیر ضروری است:

• استفاده کارگران از هرگونه پیش بند در مقابل قطعات دوار و متحرک ماشین آلات ممنوع است.
• چنانچه در مقابل یا در مجاورت قطعات دوار و متحرک ماشین ها استفاده از پیش بند ضروری باشد، باید پیش بندهای مذکور دو تکه باشد بطوری که پایین تنه از قسمت بالا تنه مجزا بوده و بطوری بسته شود که در صورت لزوم، فورا و به سهولت باز شده و خطری متوجه کارگر نشود.
• پیش بند مخصوص کارگرانی که در مقابل شعله و یا آتش های بدون حفاظ کار می کنند، باید تمام سینه را بپوشاند و از جنسی تهیه شود که در برابر آتش به طور کل مقاوم باشند.
• پیش بند کارگرانی که با مایعات خورنده مثل اسیدها و مواد قلیایی سوزاننده کار می کنند، باید لاستیک طبیعی یا مصنوعی و یا از مواد دیگری تهیه شود که در مقابل این مایعات مقاوم بوده و تمام سینه را بپوشاند.

لباس های با قابلیت دید بالا

اینگونه لباس ها به منظور پیشگیری از حوادث ناشی از ضربه و برخورد و بصورت ژاکت یا بلوز شلوار با توجه به نوع و محل کاربرد، به رنگ های براق و از جنس های مختلف ساخته شده و امکان رویت فرد را در شرایط مختلف آب و هوایی و ساعات مختلف شبانه روز فراهم می کنند. در انتخاب این لباس ها علاوه بر ارزیابی ریسک های ضربه و برخورد، لازم است مواردی مانند شرایط کاری گرم یا سرد، وضعیت هوا (آفتاب، مه، باران، برف و …) و روشنایی نیز مورد توجه قرار گیرد. رانندگان لیفتراک و جرثقیل، کارگران حاشیه جاده و خطوط لوله و نیز کارکنانی که مسئول واکنش در شرایط اضطراری هستند، از جمله کسانی هستند که به این لباس ها نیاز دارند.

دسته بندی های مختلفی برای این لباس ها ارائه شده است؛ از آن جمله می توان به دسته بندی استاندارد استرالیایی AS4602 اشاره نمود:

کلاسD
تنها برای کار روزانه در فضای باز استفاده می شود و از مواد فلورسنت یا سایر مواد غیر منعکس کننده تهیه می شود.

کلاس N
تنها برای کار شبانه استفاده می شود و از مواد منعکس کننده روی زمینه ای معمولی تهیه می شود.

کلاس D/N
برای کار روزانه و شبانه استفاده می شود و از ترکیب مواد فلورسنت و منعکس کننده تهیه می شود.